‘Lesgeven vréét energie. Maar wat is het leuk!’ Een open brief aan Mark van der Werf

Een open brief aan Mark van der Werf,
auteur van het boek ‘Meester Mark draait door’.

Beste Mark,

Eindelijk herfstvakantie! Eindelijk tijd om jouw boek te lezen. Ik verwacht dat je dit als geen ander begrijpt. Want jij weet hoe druk ik het heb als leerkracht. Ik ben wel een special geval, want als meester sta ik alweer 4 jaar voor een kleuterklas (ja, écht) in het mooie Meppel. Hoe dit zo gekomen is, leg ik zo uit.

Na het lezen van jouw boek had ik enorm de behoefte om je iets te vertellen. En daarom schrijf ik je deze brief. Omdat ik je graag wil laten zien, dat het ook anders kan. In mijn ogen is jouw waarheid wel erg kort door de bocht, met die ene school en die twee groepen die je hebt gezien.

Je boek begint heel herkenbaar op blz. 29.:

 Lesgeven vréét energie. Maar wat is het leuk.

Lesgeven geeft je zoveel moois. De kleine momenten, die jij ook beschrijft in je boek, daar doe je het voor. De liefde die je terug krijgt. De band die je met de kinderen opbouwt. Zoals aan het eind van je boek blijkt dat de kinderen eigenlijk helemaal niet willen dat je weggaat.

Ik heb ook veel gelachen om jouw boek, want ik ben ook zo’n man die thuis een juf heeft.

Toen Fleur haar vriend een keer meenam naar een borrel zag ik meteen dat het een doetje was, dat ze vermoedelijk zelfs in haar slaap domineert. Het verbaasde me niet. Vrouwen zijn thuis meestal de baas en, zo is me intussen wel duidelijk, schooljuffen zijn altijd de baas.

Dat kan ik dus echt wel beamen. Ik vind het niet erg, ik kies er zelf voor! Maar in de dagelijkse praktijk van een school ervaar ik het als erg lastig dat álle juffen de baas willen zijn. De meesten werken parttime, willen mee beslissen en gaan dus volledig op in de uren dat ze voor de klas staan. In opstand komen tegen het lage salaris en de hoge werkdruk hoeft niet, want wat parttime juffen verdienen is extra naast het mooie salaris van hun man. De juffen die fulltime werken? Die gaan natuurlijk niet staken. Dat zijn de juf Karins van deze wereld en die gaan hun kinderen uit de klas geen dag in de steek laten.

Kinderen met wie – mogelijk – iets is, worden zorgvuldig gedocumenteerd. Ik verslik me in mijn koffie als ik een cursusleidster gewichtig hoor vertellen dat we van álle leerlingen, ‘zeven sociale emotionele dimensies’ gaan ontrafelen. Daartoe krijgen we de beschikking over een ‘pedagogisch expertsysteem’. ZIEN!, heet het.

Stel je voor dat je echt je eigen klas had? Je hoeft steeds minder te zwoegen op lesvoorbereidingen en reflecties. Jij kent de leerlingen en weet al lang wat er met ze aan de hand is. Het is de regel van de school dat je het invult, dus doe je dat. Maar omdat je de leerlingen kent, kan je dit onder het voetbal kijken prima doen.

Dat is het, mits Omar recht blijft zitten en naar voren, links of naar rechts kijkt. Dan tuurt hij namelijk naar houten planken. Maar als hij zich omdraait, en dat doet Omar elke minuut wel een keer, staat hij weer bloot aan alle prikkels die het lokaal te bieden heeft.

‘Omar ga gewoon zitten.’

‘Omar.’

‘Omar, Aan-Het-Werk.’

‘Omar!’

Hij maakt een elegante draai en glijdt half van zijn stoel, waardoor zijn rechterschouder een flinke tik uitdeelt aan het concentratiescherm. De constructie zakt in elkaar, en belandt met een harde klap op de grond. Zo verstrijkt de eerste helft van de dag.

Dit is een mooi voorbeeld. Elke leerkracht heeft zijn eigen kwaliteiten. Zelf ben ik ook een keer vastgelopen in een groep 7. De kinderen luisterden niet meer. Buikpijn, geen zin meer in het werk. Het werd niks. Gelukkig stond ik op de andere dagen voor een kleutergroep waar ik gewoon mijn eigen lessen mocht bedenken, met de voorwaarde dat ik er een doel aan koppelde. Sindsdien wil ik geen bovenbouw groep meer en heb mijn plek gevonden bij de kleuters. Had ik dit verwacht? Nee! Maar het is fantastisch.

Ik vind dat je mooie voorbeelden van jouw jaar in het onderwijs geeft. Goed beschreven, ik had niet anders verwacht als journalist. Maar niet elke journalist past direct bij het ‘AD of ‘Het Parool’.

Ga niet gelijk voor de hoofdprijs. Begin eerst bij een lokale krant en zet eerst kleine stapjes. Eerst ontdekken wat er allemaal te doen valt en niet gelijk fulltime voor een groep 7. Ik vind het zonde. Je had de kans moeten krijgen om onder professionele begeleiding alle groepen te bekijken van de basisschool. Of zelfs meerdere scholen met verschillende visies. Iedereen is anders en niemand is als jij. Dus waarom van een beroep als leerkracht eisen, dat jij alles wat je aangereikt krijgt, zou moeten kunnen.

In al die extra taken blonk ik niet uit. Aanvankelijk verrichtte ik ze zonder morren, later vond ik ze vaak stomvervelend. Wat een gedoe, dacht ik dan. Of: wat een onzin!

De extra taken klinken bij jou als de hoofdzaak van het leraar zijn. Wat je onderweg kwijt bent geraakt, is je passie. Het stukje waar je zeker over bent. Je kunt goed schrijven en zit vol muzikaal talent. Waarom heb je dit niet ingezet om de klas te belonen? Als kinderen zelf een krant mogen maken onder jouw bezielende leiding moet dit toch gewoon een succes worden. In mijn hoofd hoor ik je al zuchten en zeggen dat je hier geen tijd voor had. Maar een les over journalist zijn, is voor jou een peulenschil. Je kunt zelfs een Skype verbinding opzetten met de redactie van het AD.

Vandaar mijn besluit: Het onderwijs past niet bij me. Het vergt ook moed om dát te zeggen; misschien wel meer dan om tegen beter weten in vol te houden

Beste Mark, ik heb een idee. Waarom ga je niet als Koning Willem Alexander en Koningin Maxima op kennismakingsronde door je ‘nieuwe’ koninkrijk, het onderwijs. Bekijk scholen en ga eens achterin de klas zitten. Natuurlijk kom je dan ook de werkdruk weer tegen, maar kijk eens rond en je zult zien dat elke school daar weer op zijn eigen manier mee omgaat. Juist de goede voorbeelden moeten verspreid worden. We kunnen wel wachten op maatregelen van Sander Dekker, maar laten we eerlijk zijn. Tegen die tijd dat de verandering in de Tweede Kamer worden besproken, is er allang weer een andere staatsecretaris en minister.

Daarom nodig je van harte uit om nu te beginnen met die kennismakingsronde en wel bij mij, in mijn klas. Ik wil je graag laten zien dat het ook anders kan en anders gáát in het onderwijs. Daarna stuur ik je, op tournee, door het land naar al die andere enthousiaste leerkrachten.

Mijn wereld is nu een wereld die ik op de PABO niet heb gezien, maar die ikzelf heb kunnen creëren door de ruimte die ik heb gekregen op mijn school. Ik maak je er graag deelgenoot van.

Ik ben benieuwd naar jouw reactie.

Groet,

Sander