Het Inzetten van Apps in de Kleuterklas: Een Meerwaarde voor het Onderwijs

Digitale toepassingen spelen een steeds grotere rol in het onderwijs, maar het is essentieel om eerst te kijken naar de visie op onderwijs voordat we deze apps kunnen inzetten in de kleuterklas. Hoe kunnen ICT-tools een meerwaarde hebben bij het lesgeven? Dit geldt met name voor het gebruik van apps. Hoewel er duizenden apps zijn die beweren educatief te zijn, is het aan leerkrachten om te beslissen of ze passen binnen het lesprogramma.

Wanneer je tablets in de klas wilt introduceren, is het belangrijk om te kijken naar de toegevoegde waarde. Waar wil je de apps voor inzetten? Maak een plan waarbij je niet alleen tablets aanschaft, maar ook kijkt naar de apps en materialen die je wilt gebruiken. Zoek online informatie, verdiep je in de kosten en maak een weloverwogen keuze. Uit mijn ervaring blijkt dat het beter is om meer geld vrij te maken voor het aanschaffen van kwalitatieve apps dan het volledige budget te besteden aan zo veel mogelijk apparaten.

Het is ook belangrijk om duidelijke verwachtingen te hebben bij het gebruik van apps. Vaak verwachten we te veel van een app, terwijl het in feite vergelijkbaar is met andere leermiddelen in de klas. Hoewel een app slim lijkt en directe feedback kan geven op bepaalde opdrachten, kies ik er bewust voor om apps te gebruiken waarbij ik zelf opdrachten bedenk voor in de klas. Deze apps kunnen onderdeel zijn van een hoek, een spel of een specifieke opdracht. Op deze manier voegt een app echt waarde toe. Bijvoorbeeld, de tablet kan worden omgetoverd tot een kassa waar kinderen daadwerkelijk streepjescodes kunnen scannen. Je kunt kinderen zowel in de fysieke wereld als in de digitale wereld laten bouwen. Een tablet kan een extra middel worden om instructies te ontvangen. Er zijn talloze mogelijkheden, maar ik verwacht niet dat een app kinderen zelfstandig laat leren.

Toen ik voor het eerst een iPad mee naar school nam, installeerde ik veel educatieve apps en plaatste de iPad als hoek op het keuzebord. Kinderen mochten dan een kwartier lang spelletjes spelen op de iPad. Maar al snel kwam ik erachter dat de kinderen vooral bezig waren met swipen, klikken en steeds weer iets nieuws opzoeken. Ondanks dat de apps leerzaam waren, leerden de kinderen er niet vanuit zichzelf mee. Nu kies ik er bewust voor om een app centraal te stellen. Meestal ligt de iPad in een hoek en wordt gebruikt tijdens een specifieke activiteit of tijdens het spel. Hierdoor is er geen wedloop meer om de iPad tijdens het kiezen en spreek ik duidelijke verwachtingen uit over wat kinderen ermee mogen doen. De iPad staat dus niet als keuze zelf op het keuzebord, en dit maakt ook duidelijk dat de kinderen niet bepalen wat ze ermee doen. Natuurlijk is er niets mis met een leuk spel, maar op school is onze eerste taak om de technologie in te zetten voor de ontwikkeling van de kinderen. Als ik de kinderen wel een spel op de iPad laat spelen, plaats ik het icoontje van de app op het keuzebord, zodat de kinderen weten dat ze deze app mogen gebruiken.

Ik vind het ook erg handig om de camera van een tablet te kunnen gebruiken in de klas. Kinderen kunnen foto’s maken tijdens een wandeling of van hun bouwwerk in de bouwhoek. Op deze manier blijft hun werk bewaard en kan ik het delen met ouders. Wanneer je eenvoudig je tablet aan het digibord kunt koppelen, kun je de foto’s later bekijken wanneer jullie in de kring zitten. Je kunt ook kinderen op een speurtocht sturen op zoek naar letters, vormen of kleuren, en deze later aan elkaar presenteren.

Ook kun je met de camera QR Codes scannen. De QR codes maak ik op mijn eigen website: http://www.meestersander.nl/qrcode. Ik gebruik de QR codes om te linken naar een filmpje, maar ook steeds vaker om te linken naar een luisterspel of de beweeghoek. Bij deze activiteiten krijgen kinderen alleen audio te horen. Een voorbeeld hiervan zijn de luisterspellen voor het thema zomer. De kinderen krijgen een bestelling te horen en moeten de ijsjes die besteld zijn maken. Of bij de beweeghoek ruimte scannen de kinderen een QR code en komen in beweging. Tijdens de activiteit leren ze de volgorde van de planeten en oefenen met getallen.

Mijn voorkeur gaat uit naar activiteiten waarbij kinderen samen met de tablet kunnen spelen. Een aanrader hierbij zijn de materialen die je tegenwoordig kunt aanschaffen voor tablets. Zo zijn er pennen, spiegeltjes waarmee je voor de iPad kunt spelen, en stempels die werken op een tablet. Met name de stempels zijn een aanrader. Er zijn verschillende sets beschikbaar, zoals Kiene Cijfers, Kiene Klanken en Samen Vormen. Elke set heeft een eigen app met verschillende opdrachten die kinderen kunnen uitvoeren. Helaas is er geen volgsysteem om te zien wat de kinderen hebben gedaan.

Mijn favoriet is de Osmo. Dit is een spiegeltje dat je op de iPad plaatst, waardoor je met echte materialen en de apps van Osmo kunt spelen. De iPad geeft feedback bij het namaken van een tangram of wanneer je je eigen pizzeria opent. Doordat het scherm nu opeens een extra dimensie toevoegt aan de materialen, vind ik dit een waardevolle toevoeging. Bovendien kunnen de spellen goed samen gespeeld worden. Voor elk kind kun je een eigen account aanmaken, zodat het kind de volgende keer eenvoudig verder kan gaan waar het gebleven was.

Het gebruik van apps in de kleuterklas kan een waardevolle toevoeging zijn aan het lesgeven. Het is echter belangrijk om kritisch te kijken naar de toegevoegde waarde van de apps en om duidelijke verwachtingen te hebben. Apps kunnen dienen als onderdeel van activiteiten, spellen of opdrachten en kunnen kinderen betrekken bij zowel de echte wereld als de digitale wereld. Door zorgvuldig te selecteren en te integreren, kunnen apps een positieve bijdrage leveren aan het leerproces van kleuters. Met de juiste visie en aanpak kunnen apps in de kleuterklas een waardevol hulpmiddel zijn om de ontwikkeling van kinderen te ondersteunen en te stimuleren.

Handige poster!

Om je op weg te helpen met het kiezen van de juiste app voor in de klas heb ik een poster gemaakt met 50 leerzame apps voor in de onderbouw. De apps heb ik de afgelopen jaren getest in de klas en kan ik daarom van harte aanbevelen. De poster zit in een handige download met een uitleg over elke app. Ook zie je in één oogopslag of het een betaalde of gratis app is en of het een iPad en/of Android app is.

De beste apps op een rij

De apps heb ik natuurlijk zelf getest in de klas! Sommige gebruik ik al 10 jaar en andere apps heb ik vorige maand ontdekt. Bij het selecteren van de apps kijk ik naar een aantal criteria:

1. Leeftijds- en ontwikkelingsgeschiktheid:
   Een goede app voor jonge kinderen moet afgestemd zijn op hun leeftijd en ontwikkelingsniveau. Het is essentieel dat de inhoud, interface en interactie van de app aansluiten bij de cognitieve, emotionele en motorische vaardigheden van jonge kinderen. De app moet uitdagend zijn, maar ook niet te complex, zodat kinderen er zelfstandig mee kunnen werken en succes kunnen ervaren.
2. Educatieve waarde:
   De app moet een duidelijke educatieve waarde hebben. Het zou specifieke leerdoelen moeten ondersteunen, zoals het ontwikkelen van taal- en rekenvaardigheden, probleemoplossend vermogen, creativiteit, sociale interactie en andere belangrijke vaardigheden voor jonge kinderen. Een goede app biedt mogelijkheden voor spelenderwijs leren en biedt uitdagende en zinvolle activiteiten.
3. Interactiviteit en betrokkenheid:
   Jonge kinderen leren het beste door actieve betrokkenheid en hands-on ervaringen. Een goede app voor jonge kinderen biedt daarom interactieve elementen, zoals tikken, slepen, vegen en spraakopdrachten, die kinderen stimuleren om actief deel te nemen. Daarnaast kan de app multimediale elementen bevatten, zoals afbeeldingen, geluiden en video’s, om de betrokkenheid en het begrip te vergroten.
4. Gebruiksvriendelijkheid:
   Een goede app voor jonge kinderen moet gebruiksvriendelijk zijn. De app moet een intuïtieve interface hebben, gemakkelijk te navigeren zijn en geen ingewikkelde instructies vereisen. Kinderen moeten in staat zijn om de app zelfstandig te gebruiken, zonder dat ze afhankelijk zijn van voortdurende begeleiding van een volwassene.
5. Veiligheid en privacy:
   Veiligheid en privacy zijn essentiële aspecten bij het selecteren van apps voor jonge kinderen. Controleer of de app voldoet aan de geldende privacyregels en zorg ervoor dat er geen persoonlijke informatie van kinderen wordt verzameld of gedeeld zonder toestemming.

Gratis voor abonnees!

De Top 50 Leerzame Apps voor de Onderbouw is gratis te downloaden via https://abonnement.meestersander.nl en bevat 36 pagina’s met uitleg over de apps die op de poster staan. Het is nog nooit zo makkelijk geweest om een goede app te kiezen. Je kunt de download ook aanschaffen via mijn webshop:

Studiemiddag ICT in de kleuterklas

Wil je meer? Volg dan de Studiemiddag ICT in de kleuterklas. Uiteraard ontvang je dan ook mijn top 50 leerzame apps en nog veel meer tips om direct toe te passen in de klas.

Tijdens deze studiemiddag laat ik je zien hoe ik in de afgelopen jaren de iPad heb ingezet in mijn klas. Dit gaat aan de hand van praktische voorbeelden. Mijn voorbeelden sluiten aan bij het werken met kleuters. Het gaat dus om spelenderwijs leren. Mijn doel is om kinderen niet in het scherm te laten verdwijnen en ervoor te zorgen dat ze een rijke ervaring opdoen in de klas. Dit kan je heel goed ondersteunen met ICT. In deze video leg ik uit wat je kunt verwachten:

Oefen met begrijpend luisteren met de luisterspellen voor de zomer