Onderwijs maken is ook voor een masteropleiding een probleem

23 oktober 2015 om 1:57 uur  – door Sander Gordijn
Student Master SEN Talentontwikkeling op Windesheim

Zoals je ziet schrijf ik dit midden in de nacht. Ik heb een onrustige herfstvakantie en één van de oorzaken daarvan is: de Master SEN – Talentontwikkeling. Ik ben in September 2015 gestart en van te voren had ik er enorm veel zin in. Ik verwachtte een gestructureerde opleiding gericht op talentontwikkeling  waarin vakmensen je geïnspireerd het onderwijsveld terug insturen met een rugzak vol met nieuwe inzichten. Ik kom hier namelijk niet voor mijn diploma, maar voor de reis naar mijn diploma toe.

Praktijkvoorbeelden

Ik hoop tijdens mijn studie op mooie voorbeelden uit de praktijk, maar ook op onderwijs die op de talentontwikkeling van ons(de studenten) is gericht. Een opleiding die een duidelijk visie heeft op talentontwikkeling en ons inspireert en de theorie elke keer weer in de praktijk brengt.

Theorie
De dagelijkse praktijk is anders. De theorie die wij aangeboden krijgen moeten wij zelf toepassen in onze klas. Pas als het onderzocht is en in een boek staat is het waar. Een mooie les om te leren en wij gaan er helemaal voor. Samen met klasgenoten gaan wij op in de literatuur. Wij beginnen te strooien met citaten en maken elkaar enthousiast. Wij merken echter al heel snel dat er iets niet klopt. De voorbeelden uit de literatuur zijn namelijk niet terug te vinden in onze lessen. Zoals: ‘op welke manier moet je feedback geven aan leerlingen?’ & ‘hoe verhoog je de motivatie bij studenten?’. Onze docente geeft aan dat ze dit graag wil veranderen, maar dat zij vast zitten aan de accreditatie. Het wijzen naar boven is begonnen. Ditzelfde verhaal zullen wij van meerdere docenten horen. Zij kunnen er niks aan doen..

College
De colleges zijn van te voren helemaal uitgeschreven. De docent heeft een methode en deze wordt gevolgd. Op deze manier wordt de kwaliteit gewaarborgd en is voor iedereen(lees: de accreditatiecommissie) te zien hoe de lessen vorm gegeven worden.
Het is vooral erg lang om 4 uur achter elkaar naar dezelfde persoon te luisteren. Gelukkig is er tussendoor een energizer of een coöperatieve werkvorm.

ZLT
Elke twee weken hebben wij met de klas acht uur lang colleges. Twee van deze acht uur is in een Zelfstandig LeerTeam(ZLT). In dit ZLT ben je vrij om te doen en laten wat je wilt. Het doet mij erg denken aan het studiehuis van weleer. Ga lekker bij elkaar zitten zonder docent en dan komen jullie er vast wel uit. Het is heel fijn dat er tijd in ingeruimd om samen te werken binnen het leerteam, maar het wordt door de docenten vooral gebruikt als dumpplek van activiteiten. Zoals feedback geven, praktijkvoorbeelden delen en inspiratie uit onze praktijk delen. Dit doen wij dus braaf elke vrijdag vanaf 15:30 uur tot 17:30 uur.

Begeleiding
Elk leerjaar sluit je af met een competentie examen(compex). De weg naar het compex toe gaat via de Integrale Leerlijn. Een leerlijn die je samen met de klas en je coach moet helpen om straks klaar te zijn voor het competentie examen. Het is echter steeds weer een college waarin uitgelegd wordt wat de eisen zijn. Hoe je hieraan moet voldoen? Dat mag je zelf uitzoeken. In het eerste half jaar hebben wij één gesprek gehad met onze coach over ons portfolio. Samen met nog 3 of 4 andere studenten moesten wij vertellen over je Persoonlijk OntwikkelPlan. Het is vooral belangrijk dat je het optijd af hebt.

Module opdrachten
Tijdens de opleiding voer je steeds één opdracht uit per periode. Met deze opdracht toon je aan dat je competenties beheerst. Deze opdracht voelt echter voor de meeste mensen alsof ze door een hoepel moeten springen. Zij passen het trucje toe en doen er daarna weinig meer mee. Het is vooral belangrijk dat het aan de voorgeschreven vorm voldoet. Het meest lastige is het voor de leerkracht zonder vaste klas. Deze IB’ers, directeuren en vakleerkrachten moeten dan maar zelf een klas regelen, terwijl zij zelf genoeg ruimte zien om de opdracht aan te passen.

ICT
Het kopje ICT binnen de opleiding laat ik over voor een volgende blog.

Druk
Voordat ik begon heb ik andere collega’s zien aftakelen tijdens de opleiding. Het plezier in het werk werd hen ontnomen en zij raakten het plezier in het onderwijs kwijt. Alles stond in het teken van: als ik straks maar mijn papiertje heb, dan kan ik weer gewoon leven. Hoe kan het dat een master opleiding als overleven wordt gezien. Er wordt vaak tegen mij gezegd: Slim dat je dit nu doet, want je hebt nu nog geen kinderen. Een Master opleiding zou er juist voor moeten zorgen dat je met meer enthousiasme en vertrouwen voor de klas komt te staan.

Een medestudent stopte al binnen een maand. Wij dachten allemaal: ‘Was hij niet de beste van ons allemaal?’. Wij zouden allemaal het liefst ons kind bij deze meester in de klas hebben gehad. Het doet pijn om mensen te zien afhaken omdat zij niet het overzicht krijgen wat ze nodig hebben. Het schijnt erbij te horen..

Conclusie

Op mijn master opleiding trappen ze in alle valkuilen die in de literatuur juist worden aangehaald. Leerkrachten met potentie worden weer in de ellende gestopt die ze zelf proberen te voorkomen in de klas. Zij zorgen voor hun leerlingen en maken onderwijs op maat. Dit is geen onderwijs op maat.

Onze docente geeft het zelf aan. Zij moet gewoon haar lesjes afdraaien al is het een methode. Wij zitten vast aan onze criteria en dat is de grootste valkuil. Want een ieder komt op een andere manier bij het eindpunt. Moet het echter zoveel kopzorgen opleveren bij de studenten?

Oplossing

Haal het woord klassikaal weg voor competentie onderwijs en je hebt de oplossing. Wij zitten in een klas met 10 enthousiaste studenten. Geef onze docenten de tijd om ons echt te leren kennen. Laat ze hoorcollege’s geven van maximaal een uur. Maak tijd en ruimte voor gesprekken over onze onderwijspraktijk. Geef workshop over de items waar studenten zich in kunnen ontwikkelen. Koppel deze aan de competenties en laat de student kiezen wat zij nodig hebben. Dan kun je echt aan je competenties werken. Laat studenten aangeven waar zij workshops over willen hebben om hun competenties te verbeteren. Vlieg een professor in, skype en inspireer tijdens deze workshops. Laat dit als bewijs dienen.

Uiteindelijk levert de student een product in na 10 weken. In dit beroepsproduct laat hij zien aan welke competenties gewerkt is en maakt een opdracht die gericht is op zijn beroepspraktijk. Deze opdracht wordt samen met de docent aangepast aan de praktijk en hier worden hoge eisen aan gesteld. De student wordt gezien en zet zijn talenten in om zijn competenties verder te ontwikkelen.

Plezier
Laat het plezier in lesgeven terugkeren bij de leerkrachten door ze met kennis van de literatuur en persoonlijke opdrachten de opleiding te voldoen. Door samen met de coach de opdracht te laten maken komen opleiding en praktijk weer dichtbij elkaar te staan.

NOTE: De docenten doen hun best en zien zelf ook dat het anders moet. Deze blog is dan ook geen persoonlijke aanval op hen. De kritiek is gericht op het systeem.